Kręgozmyk – rodzaje, przyczyny, leczenie
Kręgozmykiem nazywamy deformację kręgosłupa polegającą na obsunięciu się trzonu jednego z kręgów (wraz z odcinkiem położonym nad nim) względem innych, usytuowanych niżej, która zaburza jego kształt i prowadzi do utraty stabilności. Często następuje również objawiający się bólem ucisk na korzenie nerwowe oraz zwężenie światła kanału nerwowego.
Wyróżnia się sześć rodzajów kręgozmyku:
– kręgozmyk dysplastyczny będący wadą rozwojową polegającą na nieprawidłowym wykształceniu się odcinka lędźwiowo-krzyżowego; diagnozowany zwłaszcza u dzieci i młodzieży
– kręgozmyk zwyrodnieniowy, czyli niestabilność międzykręgowa występująca wraz z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa; diagozowana najczęściej u osób starszych
– kręgozmyk patologiczny powstający w wyniku zachodzących w organizmie zmian niszczących struktury międzykręgowe oraz własności mechaniczne kości; ma charakter wtórny – jest diagnozowany np. u osób ze schorzeniami typu onkologicznego, u których w wyniku leczenia nastąpiło osłabienie struktur kostnych lub cierpiących na wrodzoną łamliwość kości
– kręgozmyk urazowy będący następstwem urazu, podczas którego doszło do uszkodzenia łuków lub stawów międzykręgowych
– kręgozmyk więzinowy spowodowany uszkodzeniem tej części kręgosłupa, w której znajdują się wyrostki międzykręgowe; najczęstsza przyczyna zachorowania u osób dorosłych
– kręgozmyk jatrogenny, czyli następstwo niektórych operacji neurologicznych – np. laminektomii polegającej na usunięciu wyrostków kolczastych i łuków kręgowych.
Objawy fizyczne kręgozmyku uzależnione jest od stopnnia zaawansowania choroby: stopień I to przesunięcie kręgu do 25% względem, stopień II – do 50% i w tych dwóch przypadkach pacjent odczuwa ból kregosłupa o różnym nasileniu, acz jeśli dojdzie do ucisku korzeni nerwowych, ból może promieniować także do kończyn dolnych (rwa udowa lub kulszowa); dwa kolejne stopnie to III (przesunięcie do 75%) i IV (od 75 nawet do 100%) – wówczas dolegliwości bólowe są mniej dokuczliwe, ale pacjenci skarżą się na trudności związane z chodzeniem, osłabienie mięśni nóg oraz skrzywienie sylwetki ciała; stopień V występuje bardzo rzadko – charakteryzuje się całkowitym zsunięciem kręgu oraz utratą styczności kręgów.
Zarówno stopnień choroby, jak i zalecenia co do dalszego leczenia ustala się na drodze badań RTG.
W leczeniu kręgozmyku nieoceniona jest rehabilitacja – należy pamiętać, iż niewłaściwie wykonywane ćwiczenia mogą bardziej zaszkodzić niż pomoc. Zaleca się również unikanie przeciążeń kręgosłupa. W ostrych stanach bólowych najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe oraz rozluźniające mięśnie, a także zewnętrzne stabilizatory kręgosłupa w postaci ortez czy tez pasów stabilizujących. W przypadku leczenia bardzo zaawansowanego kręgozmyku objawiającego się nieustannym bólem – wykonywane są operacje neurologiczne, mające na celu zmniejszenie niestabilności zaatakowanego chorobą odcinka.
